Infiltraties

Verschillende types injecties.

vraag

Nek - Rug

Infiltraties:

Voor een infiltratie van de nek en de wervelkolom maken we doorgaans gebruik van cortisone met of zonder lokaal anestheticum
- Cortisone werkt als een krachtige ontstekingsremmer en kan de pijn op korte termijn snel verbeteren.
  - Indicaties zijn als volgt:
    - Actieve artrose van een facetgewricht
    - Actieve artrose van de tussenwervelschijf
    - Zenuwpijn op basis van een vernauwing (bv. hernia of stenose)
- Lokaal anestheticum kan aan de infiltratie toegevoegd worden. Hierdoor wordt de zone die geïnfiltreerd wordt verdoofd, waardoor direct kan waargenomen worden of dit de pijn wegneemt en dus de bron van de pijnproblematiek is.
  - Indicaties zijn als volgt:
    - Vooral als test om de bron van de pijn te weerhouden
    - Ter voorbereidende test voor een PRF-behandeling
Op basis van de locatie van de infiltratie wordt een verschil gemaakt tussen:
- Epidurale infiltratie:
  - In de epidurale ruimte vlakbij de pijnlijke zone
    - Meer info (folder St Lucas Brugge).
- Transforaminale zenuwwortelinfiltratie:
  - In de zone rondom de individuele zenuwwortel
- Facetinfiltratie:
  - In het facetgewricht.

PRF-behandeling:

Daarnaast worden er ook soms PRF-behandelingen doorgevoerd.
(PRF = pulsed radio-frequentie)
- Hierbij wordt een speciale naald op de juiste plaats gebracht en wordt een behandeling met elektromagnetische stroom doorgevoerd.
- Dit kan voor een vermindering van pijn in een zenuw of een facetgewricht zorgen.

vraag

Schouder

Naargelang de aandoening of klachten van de patiënt, maken we voor een infiltratie van de schouder graag het onderscheid tussen:
- Cortisone
- Hyaluronzuur of ‘GEL’
Cortisone werkt als een krachtige ontstekingsremmer en kan de pijn op korte termijn snel doen verbeteren.
- Indicaties zijn als volgt:
  1. Intra-articulair (glenohumeraal)
    - Artrose van het schoudergewricht
    - Adhesieve capsulitis (“Frozen Shoulder”)
    - Articulaire zijde ruptuur van de rotator cuff (“PASTA letsel”)
    - Problemen t.h.v. de aanhechting van de bicepspees (“SLAP letsel”)
    - Tenosynovitis van de bicepspees
    - Bij voorkeur gegeven onder radioscopische / echografische controle
  2. Intra-articulair (acromioclaviculair)
    - Artrose van het acromioclaviculair gewricht
    - Posttraumatische acromioclaviculaire synovitis
    - Bij voorkeur gegeven onder radioscopische / echografische controle
  3. Subacromiaal (slijmbeurs)
    - Slijmbeursontsteking (bursitis)
    - Partiële scheuren van de rotator cuff (bursale zijde)
    - Volledige dikte scheuren van de rotator cuff (bij gecompenseerde functie van de schouder)
- Cortisone zal de pijn verhelpen en toelaten om een correcte revalidatie te starten.
- Binnen ons protocol worden bij voorkeur niet meer dan 3 Cortisone infiltraties gegeven binnen het verloop van 6 maanden en met interval van minimaal 2 weken.
- Mogelijke bijwerkingen zijn een tijdelijke verhoging van het bloedsuikergehalte.
Hyaluronzuur inspuitingen, of beter gekend als de gelspuiten, worden gebruikt voor de behandeling van kraakbeenletsels of artrose van de schouder. Een infiltratie met hyaluronzuur heeft als doel het resterende kraakbeen te voeden, het gewricht “te smeren” en ontsteking te verminderen of vermijden.
- Een gelspuit wordt vaak gegeven in een serie van 2 tot 3 infiltraties met een interval enkele weken. Dit naargelang het klachtenpatroon en vaak ter ondersteuning van een positief effect van een Cortisone infiltratie

vraag

Elleboog

Naargelang de aandoening of klachten van de patiënt, maken we voor een infiltratie van de elleboog graag het onderscheid tussen:
- Cortisone
- Platelet Rich Plasma of ‘PRP’
- Hyaluronzuur of ‘GEL’
Cortisone werkt als een krachtige ontstekingsremmer en kan de pijn op korte termijn snel verbeteren.
- Indicaties zijn als volgt:
  - Artrose van de elleboog
  - Gewrichtskapselontsteking (synovitis)
  - Plica synovialis
- Voor peesletsels wordt dit meer en meer verlaten aangezien dit nefast is voor de kwaliteit van de pees op lange termijn.
- Cortisone zal WEL de pijn maar NIET de slijtage of overbelasting verhelpen.
‘Platelet Rich Plasma’ of PRP is een relatieve nieuwe behandeling. Het wordt gebruikt voor peesletsels bij tennis – en golferselleboog of ontsteking van de tricepspees.
- Na een klassieke bloedafname wordt je bloed gecentrifugeerd en wordt een hoog concentratie aan bloedplaatjes in het bloedplasma bekomen. Dit plasma bevat een hoge concentratie aan groeifactoren, welke vervolgens in het peesletsel wordt geïnjecteerd. De hoge concentratie aan groeifactoren stimuleert het helingsproces voor het peesletsel.
- Dit proces kan meermaals herhaald worden, volgens nood en snelheid van herstel.
Hyaluronzuur inspuitingen, of beter gekend als de gelspuiten, worden gebruikt voor de behandeling van kraakbeenletsels of artrose van de elleboog. Een infiltratie met hyaluronzuur heeft als doel het resterende kraakbeen te voeden, het gewricht “te smeren” en ontsteking te verminderen of vermijden.
- Een gelspuit wordt vaak gegeven in een serie van 2 tot 3 infiltraties met een interval enkel weken. Dit naargelang het klachtenpatroon.

vraag

Hand - Pols

Voor problemen in hand en pols worden in onze dienst enkel infiltraties met cortisone toegediend. Er is geen wetenschappelijke evidentie om PRP of Hyaluronzuur (gel) toe te dienen thv de hand of pols.
Cortisone kan worden toegediend in geval van:
- Duimbasisartrose: 1
  - Voor deze infiltratie wordt eerst een verdovend product ingespoten. Nadien wordt de cortisone toegediend. Aangezien het product in een klein (versleten) gewricht wordt ingespoten kan dit de eerste dagen na de infiltratie meer pijn veroorzaken. Daarna neemt de pijn af.
  - De infiltratie zal enkel de pijn doen afnemen, maar zal het probleem van artrose niet oplossen.
- Polsartrose.
  - In geval van polsartrose kan een cortisone infiltratie worden toegediend om de pijnklachten tijdelijk te doen afnemen. De infiltratie zal geenszins het artrose-probleem oplossen.
- De Quervain tendinitis:
  - In geval van een milde De Quervain tendinitis kan een éénmalige infiltratie met cortisone permanent effect hebben.
  - Per uitzondering wordt een tweede infiltratie toegediend. Het risico op neveneffecten is immers te groot.
- Springvinger:
  - Een infiltratie wordt toegediend bij een beginnende, pijnlijke springvinger. Als er frequente blokkages optreden heeft een infiltratie met cortisone minder nut.
- Carpaal tunnel syndroom:
  - Een infiltratie in de carpale tunnel wordt toegediend in geval van een beginnende carpaal tunnel syndroom met symptomen.
  - Het wordt ook toegediend indien er een carpaal tunnel sydroom wordt vermoed, maar niet wordt bevestigd op EMG. Het gaat hier dan om een proefinfiltratie.
  - Herhaalde infiltraties in de carpale tunnel kunnen best vermeden worden aangezien dit de symptomen aanpakt, maar niet het probleem. Dit kan leiden tot onherstelbare schade van de zenuw.

vraag

Heup

Infiltraties in en rond de heup worden toegepast om diverse redenen en met verschillende doeleinden. Uiteraard is het de bedoeling om de pijn te verlichten maar soms ook om de oorsprong van de pijn eenduidig te kunnen aanduiden.

Verschillende preparaten:

Cortisone: Een krachtige ontstekingsremmer die wordt gebruikt om differentiaal diagnostische redenen maar ook een vicieuze cirkel kan doorbreken. Dit wordt maximaal 3 keer per jaar op dezelfde plaats toegediend. Typisch zal na het infiltreren de plaats dewelke werd behandeld een paar dagen meer pijn doen, soms is die toename in pijn fel maar dit is steeds tijdelijk. Sommige mensen reageren fors op cortisone en dit kan zich uiten in warmteopwellingen en roodheid. Cortisone blijft ‘de gouden standaard’, ook al wordt cortisone soms onder de mensen in een slecht daglicht geplaatst.
Hyaluronzuur preparaten (gel): Dit bevat de bouwstenen van kraakbeen en gaat in feite het kraakbeen voeden waardoor het sterker wordt en dus meer kan belast worden. Soms denkt men dat het over een gel gaat die als smering van het gewricht dient, maar dat klopt niet. De bouwstenen van het kraakbeen (waaronder hyaluronzuur) worden in opgeloste vorm een gel zodat het kan ingespoten worden en het kraakbeen als het ware voedt.
PRP (Platelet Rich Plasma): Dit is het meest natuurlijke product. 10cc eigen bloed wordt afgenomen en vervolgens in een centrifuge geplaatst die het bloed in verschillende lagen zal doen scheiden. De laag met de bloedplaatjes (platelets) wordt dan opgevangen en vervolgens op de plaats van de kwetsuur geïnjecteerd. Op de bloedplaatjes bevinden zich de genezingsfactoren die het genezingsproces in gang zetten. Het genezingsproces is een vorm van ontsteking, dit is de reden waarom de plaats van de infiltratie soms tot 1 week toegenomen pijn kan vertonen. Het is van groot belang om de eerste 2 weken na een PRP infiltratie geen ontstekingsremmers (Brufen/ Diclofenac/ Gambaran / …) in te nemen om zo het genezingsproces alle kans te geven.

Infiltratie rondom de heup:

De grote trochanter regio is de buitenzijde van de heup. Deze regio is vatbaar voor ontsteking omdat er door de gluteï (de spieren die het bekken en been stabiliseren) een grote kracht wordt op uitgeoefend. Daarbovenop komt dat de musculus tensor fascia lata (TFL) er aan de buitenzijde over heen en weer wrijft tijdens klassieke activiteiten zoals stappen en fietsen. Tussen de aanhechting van de gluteï (de musculus gluteus minimus en medius) en de TFL ligt een bursa (slijmbeurs) om het glijden te vergemakkelijken. Die bursa kan makkelijk ontsteken bij overdreven belasting. Een infiltratie met cortisone kan de ontsteking onderdrukken en een infiltratie met PRP kan een genezingsproces in gang zetten.
Ter hoogte van de zitknobbel (tuber ischiadicum) kan eveneens een ontsteking ontstaan, ook hier gelden dezelfde principes als bij een infiltratie over de grote trochanter.
Ook het schaambeen vertoont soms slijtage tekenen en hier kan een infiltratie met Cortisone verlichting brengen.
De sacro-iliacale gewrichten (waar het heiligbeen verbinding maakt met de beide bekkenhelften) geraken ontstoken bij een overdreven beweeglijkheid en kunnen zeer diverse pijnpatronen opwekken. Deze gewrichtspijnen zijn soms verwarrend omdat de pijn zowel op lage rugpijn als op heuppijn kan lijken. Een infiltratie met cortisone kan ook hier differentiaal diagnostisch belangrijk zijn.
Soms worden ook specifieke spieren of spiergroepen geïnfiltreerd, dit zal quasi altijd met cortisone gebeuren.

Infiltratie in de heup:

Het heupgewricht zelf wordt vaak geïnfiltreerd en dit om diverse redenen. Allereerst om de diagnose te bevestigen: is het heupgewricht zelf de oorzaak van de klachten of niet. Eens de diagnose duidelijk is, kan het zijn dat hyaluronzuur of PRP wordt voorgesteld. Beide producten hebben hun eigen werkingsmechanisme en dit werkt niet bij iedereen even goed. Zo zal typisch een dysplastische heup beter reageren op hyaluronzuur en zal een degeneratieve heup beter reageren op PRP. Indien niet voor een operatieve ingreep wordt gekozen, moeten we soms proefondervindelijk zoeken naar het juiste product waarmee de patiënt het beste is. Een intra-articulaire infiltratie wordt in onze dienst steeds onder fluoroscopie toegediend. Dit zorgt er voor dat de trefzekerheid van de infiltratie maximaal is. Toch is er steeds een kleine kans dat de infiltratie niet perfect intra-articulair wordt toegediend waardoor het gewenste effect niet wordt bereikt. Die kans is volgens de literatuur 1 op 100, in zo een geval wordt gekozen een nieuwe poging te ondernemen.

vraag

Knie

Infiltraties in de knie zijn een veel gebruikte conservatieve, en vaak 1ste lijnsbehandeling bij verschillende aandoeningen van de knie. Naast nu therapeutische (behandelende) functie, worden ze ook gebruikt als diagnostische functie, om te achterhalen of de klachten enkel afkomstig zijn van het kniegewricht.

Producten die gebruikt worden
- Cortisonepreparaat (CS)
  - Is een sterk ant-inflammatoir product
  - Zal de irritatie, secundair op de slijtage of schade in het gewricht reduceren, maar heeft geen effect op deze oorzaken zelf
  - Door de aanwezigheid van kristallen in het preparaat, kan de pijn de 1ste dagen na de infiltratie toenemen. Deze reageert doorgaans goed op een korte inname van anti-inflammatoire medicatie (NSAID's)
- Hyaluronzuur (Gel)
  - Bouwsteen van het lichaamseigen kraakbeen
  - 'Voedt' het resterende kraakbeen, door meer water aan dit kraakbeen te 'binden', en het zo beter weerstandig te maken tegen belasting.
  - Laat een vlottere mobilisatie van 2 kraakbeen oppervlaktes toe.
  - Heeft een beperkte anti-inflammatoire werking.
  - Bestaat in verschillende preparaten, die eenmalig of over verschillende consultaties (2 of 3) worden ingespoten.
- Platelet Rich Plasma (PRP)
  - Behandeling met lichaamseigen bloedplaatjes, bekomen na centrifugatie van bloedtubes.
  - Aanwezigheid van groeifactoren alsook anti-inflammatoire cellen die de inflammatoire situatie kunnen remmen.
  - Om deze behandeling succesvol te laten zijn, mag u 2 weken voorafgaand en 2 weken na de behandeling GEEN NSAID's (anti-inflammatoire medicatie zoals Brufen, Voltaren, Naproxen,...) innemen.
Pathologieën waar infiltraties kunnen toegepast worden
- Artrose van de knie
  - In acute fase zal vaak een cortisonepreparaat (soms in combinatie met Hyaluronzuur) worden geïnfiltreerd.
  - In chronische behandeling zal eerder geopteerd worden voor herhaalde Hyualuronzuur infiltraties (liefst minstens 6 maanden tussen opeenvolgende infiltraties)
    - In zeldzame gevallen zal PRP worden voorgesteld, dit als de vorige 2 behandelingen geen/onvoldoende effect hebben gehad.
- Meniscusscheur
  - Zo afwezigheid van blokkage klachten, zal in een overgrote meerderheid van de degeneratieve scheuren gestart worden met een Cortisone infiltratie.
  - Zo gunstig effect, kan dit steeds herhaald worden bij het terugkomen van dezelfde klachten.
- Kraakbeenletsels
  - In acute fase zal gestart worden met een cortisonepreparaat (vaak in combinatie met Hyaluronzuur).
  - Verdere conservatieve behandeling zal meestal met Hyaluronzuur (en zeldzaam ook met PRP) worden uitgevoerd.
- Mediale band letsel
  - Zo chronische pijnklachten na 3 maanden conservatief beleid, kan geopteerd worden tot een Cortisone infiltratie in de pijnlijke aanhechting van de mediale band.
    - Dit wordt vaak uitgevoerd door een radioloog onder echogeleide.
- Jumper's knee/Patellapees tendinoparthie
  - Zo gefaald conservatief beleid, kan PRP worden geïnfiltreerd in de patellapees
    - Dit gebeurt onder een korte anesthesie op het operatiekwartier
  - Dit kan steeds herhaald worden bij terugkerende klachten.
- Jicht/Pseudo-jicht opstoot
  - Zo aanwezigheid van kristallen in eerder punctievocht, kan Cortisone geïnfilteerd worden.
- Baker Cyste
  - Gezien de oorzaak van de baker cyste de intra-articulaire inflammatoire respons van het slijmvlies (synovium) is, wordt dit preferentieel behandeld met een intra-articulaire infiltratie van de knie met Cortisone.
  - Zeldzaam wordt de cyste geaspireerd en vervolgens ingespoten met Cortisone, doch is het effect hiervan moeilijker te voorspellen.
- Plica Synovialis
  - Infiltratie thv de pijnlijke zone ('Loco Dolenti') ter uitsluitsel van de onderliggende irritatie van een slijmvliesplooi als oorzaak van de pijn.

vraag

Voet - Enkel

Infiltraties worden frequent toegepast als conservatieve behandeling bij heel wat afwijking ter hoogte van de voet en enkel.

Producten die worden gebruikt:
- Cortisonepreparaat:
  - Dit werkt ontstekingsremmend en pijnstillend.
  - Dit kan gecombineerd worden met lokale verdoving, die eveneens pijnstillend werkt voor een korte periode. Voordelen zijn:
    - het neemt de hinder weg van de infiltratie op zich, zoals het licht irriterend effect van de cortisone
    - door het lokaal verdoven kan men exact achterhalen waar de pijn wordt opgewekt.
- Hyaluronzuur:
  - Dit wordt vooral gebruikt ter “smering” (lubrificatie) van vooral het enkelgewricht en het gewricht van de grote teen. Deze infiltratie wordt soms 2 of 3 maal kort na elkaar herhaald.
- PRP of Platelet Rich Plasma:
  - Dit is een relatief nieuwe behandeling die wordt gebruikt voor peesletsels zoals achillespees of fasciitis plantaris (hielspoor).
  - Na een klassieke bloedafname wordt je bloed gecentrifugeerd en wordt een hoog concentratie aan bloedplaatjes in het bloedplasma bekomen. Dit plasma bevat een hoge concentratie aan groeifactoren, welke vervolgens in het peesletsel wordt geïnjecteerd. De hoge concentratie aan groeifactoren stimuleert het helingsproces voor het peesletsel.
  - Dit proces kan meermaals herhaald worden, volgens nood en snelheid van herstel.
Frequente pathologieën die in aanmerking komen voor infiltratie:
- Morton neurinoom:
  - Infiltratie van cortisonepreparaat en verdoving rond de geklemde zenuw tussen de middenvoetsbeentjes, meestal tussen de derde en vierde straal.
- Insertionele fasciitis plantaris (hielspoor):
  - Infiltratie via de onderkant/zijkant van de pijnlijke hiel met inbrengen van lokale verdoving en cortisonepreparaat ter hoogte van de peesaanhechting onder het hielbeen. Tevens wordt met de naald de pees meerder malen geperforeerd (needling). Deze infiltraties kunnen 2 tot 3 maal worden herhaald. Ook infiltratie met PRP zou goede resultaten geven hoewel de wetenschappelijke studies hieromtrend nog geen éénduidig positief effect hebben aangetoond.
- Achillespees insertie tendinopathie met bursitis:
  - De slijmbeursontsteking kan goed behandeld met een cortisone-infiltratie anterieur van de achillespees. De pees zelf kan eventueel worden behandeld met PRP.
- Artrose, kraakbeenlijden of ontsteking van de enkel of grote teen:
  - In eerste instantie worden deze klachten behandeld met een onstekingsremmende infiltratie met cortisone in het enkelgewricht. Injectie wordt meestal gegeven ter hoogte van de voor-binnenzijde van de enkel. Bij chronische klachten op basis van kraakbeenslijtage in de enkel of de grote teen, wordt eveneens soms hyaluronzuur toegediend.
- Cysten voet:
  - Deze worden in eerste instantie nooit operatief verwijderd, kans op recidief is immers zeer groot. Vooreerst wordt de cyste aangeprikt en leeggetrokken zodoende gelei-achtig vocht te verwijderen en eventueel wordt kleine hoeveel cortisone achtergelaten.
- Selectieve infiltratie onder beeldversterker of echo voor slijtage in voetgewricht:
  - Indien specifieke last of slijtage in één van de meer dan 30 voet- en enkelgewrichten, kan, al dan niet onder beeldversterking of met behulp van echografie, een selectieve infiltratie worden gegeven in één of meerdere mid-of achtervoetgewrichten.
- Ontsteking in de teengewrichten:
  - Bij overdruk ter hoogte van de voorvoet ziet men geregeld ontsteking ontstaan ter hoogte van de gewrichten tussen voorvoet en kleine tenen (metatarsophalangeale gewrichten). Deze onsteking kan behandeld worden met een infiltratie in dit gewrichtje met cortisone.