U wenst informatie over
Net zoals alle andere grote gewrichten (schouder, knie…), kan omwille van een vergevorderde slijtage in de elleboog, het gewricht vervangen worden door een elleboogprothese.
Een behandeling op maat van de patiënt, is ten allen tijden vereist. Dit om een maximale overleving van de prothese te garanderen. Meest voorkomende indicaties voor het plaatsen van een elleboogprothese zijn complexe trauma en vergevorderde slijtage van de elleboog.
Waarom behandelen
De prothese heeft als doel een niet-functionerend gewricht te vervangen. Patiënten worden behandeld om op een efficiënte manier een goede levenskwaliteit te kunnen garanderen. De elleboog is namelijk verantwoordelijk voor het positioneren van de hand in de omliggende ruimte, zowel dichtbij als ver af, en is betrokken bij de meest eenvoudige dagdagelijkse activiteiten (zoals eten, tanden poetsen, haar kammen, fietsen enz.).
De behandelingskeuze is afhankelijk van
- Het profiel van de patiënt: leeftijd, beroep, sport, comorbiditeiten
- De frequentie en intensiteit van de klachten
- De uitgebreidheid van artrose +/- gewrichtsmuizen
- De verwachtingen van de patiënt
- De reeds voltrokken behandelingen
- Naargelang de indicatie, kan een ander soort elleboogprothese geplaatst worden. Hierbij worden de leeftijd van de patiënt, de status van de gewrichtsbanden en de stabiliteit van de elleboog in acht genomen.
- Zo zal een complexe – niet reconstrueerbare - distale humerus fractuur, bij oud osteoporotisch bot, behandeld worden met een totale elleboogprothese. 1
- Wanneer diezelfde fractuur zich voordoet bij jongere patiënten met een goede bot – en wekedelen kwaliteit (lees: goede gewrichtsbanden), dan krijgen ze bij voorkeur voor een halve elleboogprothese (hemi-prothese). Bij deze laatste wordt enkel de humerale component van het gewricht vervangen. 2
- Wanneer een patiënt zich aanbiedt met een volledige gewrichtsdestructie ( humerus & ulna), zal een totale elleboog prothese geplaatst worden. Wederom, zullen de kwaliteit van de gewrichtsbanden en de leeftijd van de patiënt, de keuze tussen een gelinkte en niet-gelinkte elleboogprothese mee bepalen (let op: firma afhankelijk).
Meer info ivm uw opname en de verdoving.
Operatie: samengevat
Totale elleboogprothese
Verblijf
3 - 5 dagen
Anesthesie
Algemene verdoving
Duur operatie
2 - 2,5 uur
Wondgenezing
2 - 3 weken
Immobilisatie
24u in extensie
Kinesitherapie
Autorevalidatie
Wassen
Na 2 - 3 weken, mits goede wondheling
Werkonbekwaam
3 maanden (bureau). Fysiek werk kan best gestopt worden.
Sporten
Geen belasting van de elleboog, noch contactsport.
Autorijden
Na 6 - 8 weken
Volledig herstel
1 jaar
Operatie: uitgebreide uitleg
De ingreep: wat en voor wie
Behalve de bovengenoemde complexe fracturen van de elleboog, zullen patiënten die conservatief zijn uitbehandeld voor een therapieresistente invaliderende artrose van de elleboog, afstevenen op een heelkundige behandeling. Via een grote incisie aan de achterzijde van de elleboog zullen - met respect voor de triceps peesaanhechting - de humerale en ulnaire component van het gewricht vervangen worden door een metalen component. Tijdens de ingreep zal ook de nervus ulnaris vrij gelegd worden over zijn gehele verloop langsheen de elleboog. Dit kan na de ingreep tijdelijk voosheid geven in pink en ringvinger. Na de ingreep, zal de elleboog voor minstens 24u gestrekt in een rustspalk geplaatst worden.
Wat moet er gebeuren voor de ingreep
In geval van trauma, zullen onderstaande onderzoeken afgenomen worden op het moment dat de patiënt zich presenteert op de spoedgevallendienst. Zo niet, zal het onderstaande gebeuren bij de huisarts.
- Preoperatieve vragenlijst (allergie / medicatiefiche/…)
- Afname van preoperatieve onderzoeken
- Controle van de antistolling
- Advies tot rookstop
- Optioneel: tandartsenbezoek (proper gebit, controle tandabces enz.)
Hoe verloopt de ingreep
Het plaatsen van een elleboogprothese gebeurt onder algemene verdoving en vereist enkele dagen observatie in het ziekenhuis (hospitalisatie van 3-tal dagen). In uitzonderlijke gevallen is een locoregionale verdoving mogelijk, doch gezien de lange duur van de ingreep, zal dit niet van onze voorkeur genieten. Na de ingreep, krijgt de elleboog een rustspalk in extensie voor minstens 24 uur.
Beleid tijdens de hospitalisatie
Een goede pijn- en wondcontrole staan centraal in de verdere nazorg tijdens uw verblijf in het ziekenhuis. Verder kan, indien nodig, de nodige toiletzorg verricht worden. Wanneer de pijn dit toelaat zal gerichte kinésitherapie voorzichtig opgestart worden, dit met het oog op een adequate autorevalidatie. Er zal een radiografie van de elleboog genomen worden, om de positie van de prothese te verifiëren.
Beleid na ontslag
- Ontslag is pas voorzien wanneer de pijn onder controle is, de wonde goed geneest, de elleboog plooit en sterkt, en de patiënt minimaal zelfredzaam is. Na ontslag is er in eerste fase geen kinésitherapie voorzien, enkel auto-revalidatie. Tijdens het verblijf worden oefeningen aangeleerd, door de kinésitherapeut, die een spoedig functioneel herstel mogelijk maken.
- Pijnstilling zal systematisch voorgeschreven en ingenomen worden, om een maximaal comfort en spoedig herstel te garanderen. Verder is regelmatige ijsapplicatie aangewezen om postoperatieve zwelling tegen te gaan.
Controle en opvolging
- De eerste klinische controle is voorzien na 2 weken. Hechtingen worden verwijderd, mits een goede wondheling. Naargelang de stijfheid van de elleboog, wordt het autorevalidatie-schema bijgestuurd.
- Op 6 weken gebeurt de volgende klinische- en radiografische controle. Indien blijvende stijfheid van de elleboog kan de behandeling aangepast worden en kinesitherapie eventueel opgestart worden.
- Een jaarlijkse controle van de prothese wordt voorzien, zowel klinisch als radiografisch. Dit laatste, om vroegtijdige slijtage of loslating op te sporen.
Revalidatie
- Voornaamste doel van de prothese, is het vervangen van een niet-functionerend/invaliderend gewricht. Hierbij is het maximaal plooien en strekken van de elleboog essentieel voor een zo optimaal mogelijk dagdagelijks functioneren.
- Naast slijtage, is een elleboogprothese zeer gevoelig aan loslating. Hierbij verliest de prothese zijn fixatie in het bot. Om beide redenen is een elleboogprothese dan ook onderworpen aan zeer strenge krachtsrestricties. Zo mag men repetitief maar 1 tot 2 kilogram heffen, en 5 kilogram eenmalig! Deze beperkingen horen dan ook strikt nageleefd te worden, in zowel huishoudelijke als recreatieve of professionele activiteiten. Op die manier staan we garant voor een zo lang mogelijke overleving van de prothese.
Eventuele complicaties
Een prothese is niet vrij van complicaties. Hoe klein of groot ze ook zijn. Volgende complicaties staan in chronologische volgorde:
- Peri-operatieve fractuur
- Nabloeding
- Zenuwletsel. Tijdelijke voosheid pink +/- ringvinger
- Wondproblemen
- Vroegtijdige infectie
- Stijfheid of instabiliteit
- Triceps zwakte
- Loslating
- Laattijdige infectie
Nog enkele tips
Om een goede overleving van de prothese te kunnen garanderen, is het adequate naleven van de krachtsrestricties, van levensbelang. Zowel op huishoudelijk als recreatief of professioneel vlak. Beginnende loslating en slijtage voel je niet, enkel als het te laat is. Om die reden, moet het plaatsen van een elleboog prothese dan ook een wel overwogen beslissing zijn.
