U wenst informatie over
- Patellapees tendinopathie, ook gekend als ‘Jumper’s Knee’ is een aantasting van de patellapees in sporters die repetitief springen of explosieve activiteiten doen.
- Het is een veelvoorkomend sportletsel bij volleybalspelers, maar wordt ook vastgesteld bij basketbalspelers en voetbalspelers.
- De pijn, die zich meestal bevindt ter hoogte van de onderzijde van de knieschijf (patella), kan progressief erger worden en de deelname aan sport en dagdagelijkse activiteiten bemoeilijken.
Wat is het
- Patellapees tendinopathie, ofwel patellapees tendinosis is een, vaak chronische, aantasting van de patellapees in springsporten en sporten geassocieerd met explosieve bewegingen.
- In de volksmond wordt er vaak gesproken over een ontsteking van de patellapees, maar in het geval van een tendinosis gaat het over multiple micro-traumata die de integriteit van de pees aantasten.
- Patellapees tendinopathie komt eerder voor bij jonge/adolescente sporters.
Klachten
- De voornaamste klacht is een activiteitsgebonden anterieure kniepijn, die zich in de meeste gevallen lokaliseert net onder de patella. De pijn zal initieel enkel aanwezig zijn na de uitlokkende activiteit (sport, training,...). In een later stadium kan de pijn aanwezig zijn tijdens en na de activiteiten, en soms kan deze zo limiterend zijn dat de dagdagelijkse activiteiten (nemen van een trap, knielen, hurken, lang zitten) niet meer uitgevoerd kunnen worden.
- Bij kinderen in de groei kunnen gelijkaardige klachten ontstaan wanneer zij in hogere mate deelnemen aan spring- en explosieve sporten. Deze klachten worden veroorzaakt door tractie van de patellapees op het botvlies en onderliggende bot. In deze gevallen moet steeds ziekte/aandoening van Sinding-Larsen-Johansson (tussen patella en patellapees) en Osgood-Schlatter (tussen patellapees en tuberositas tibiae) worden uitgesloten.
Diagnose
- Anamnese
- Bevragen van de setting van het trauma:
- Wanneer precies komt de pijn op en hoelang duurt het voordat deze terug verdwijnt?
- Zijn er beperkingen tijdens (dagdagelijkse) activiteiten
- Bevragen van de setting van het trauma:
- Klinisch Onderzoek
- Inspectie
- Soms is er een beperkte zwelling thv de knieschijf/patellapees vast te stellen
- Palpatie
- Pijn bij palpatie van de onderzijde van de knieschijf en patellapees die aanhecht op de knieschijf
- Verder uitgebreid nazicht van de knie/onderste lidmaat
- Kracht en lengte van de andere spiergroepen die de bewegingen van de knie initiëren, worden best nagekeken
- Inspectie
- Beeldvorming
- Standaard radiografie
- Beenderige letsels of anatomische varianten uitsluiten
- In chronische gevallen kan er zich een beenderige aanwas vormen thv de onderzijde van de patella.
- Echografie
- Laaggradig onderzoek voor evaluatie van de pees.
- Vaststellen van verdikking/inflammatie van de pees
- MRI
- Niet routinematig uitgevoerd
- Kan andere, onderliggende oorzaken uitsluiten
- Wordt eerder gevraagd in geval van chroniciteit van het letsel (>12 maanden) of recidief van klachten na eerdere succesvolle behandeling
- Standaard radiografie
Waarom wordt er behandeld
- De behandeling heeft als doel de activiteitsgebonden pijn te reduceren, zodat alle dagdagelijkse, maar ook sportgerelateerde activiteiten kunnen hernomen worden.
De behandelingskeuze is afhankelijk van
- De initiële behandeling is steeds conservatief. Een verwijzing naar een sport- en revalidatiearts behoort ook tot de mogelijkheden in de maximalisatie van de conservatieve behandeling.
- Operatief beleid zal enkel worden besproken wanneer de conservatieve behandeling gefaald heeft of vaststelling van scheur in de pees (obv beeldvorming)
Niet-operatieve behandeling
- Reduceren van de sportactiviteiten/trainingsschema
- idealiter wordt een periode van strikte rust ingelast om de conservatieve behandeling alle kans tot slagen te geven
- Ijsapplicatie
- Anti-inflammatoire medicatie
- Kortstondige kuur met perorale NSAID’s kan de acute pijn reduceren
- Kinesitherapie
- Stretching van quadriceps and hamstrings
- Excentrisch oefeneningen
- Extra behandelingsmogelijkheden
- Ultrasound therapie
- Taping
- Behandeling met Shockwave (ESWT)
- Behandeling met multiple 'geluidspulsen'. Hiervoor wordt er verwezen naar de collega's van Fysische en Revalidatie geneeskunde.
- Bracing
- specifieke brace met pad over de patellapees om de kracht op de pees te reduceren bij het uitoefenen van de dagelijkse activiteiten.
- Platelet-Rich-Plasma (PRP) injectie
- Injectie van lichaamseigen 'ontstekingsremmers'. Dit wordt verkregen door centrifugeren van bloed
- Een infiltratie van de patellapees wordt uitgevoerd via daghospitalisatie in het operatiekwartier onder korte sedatie (roesje).
- GEEN inname van NSAID's/ontstekingsremmers 2 weken voor - EN na deze procedure om een maximaal effect van de infiltratie te bekomen.
- GEEN injectie met corticosteroïden
- deze kunnen de pees verder verzwakken en zorgen voor een partiële of volledige scheur van de pees.
Operatieve behandeling
- Zeldzame procedure, na falen van het conservatieve beleid
- Excisie van de zieke, aangetaste pees en herstel van de continuïteit van de patellapees
Operatie: samengevat
Via een kleine incisie over de pijnlijke zone van de pees, wordt het 'zieke' peesweefsel verwijderd. Hierbij wordt een debridement van de pees uitgevoerd met mogelijkheid tot herstel van de pees.
Verblijf
Daghospitalisatie
Anesthesie
Algemene of Spinale (ruggenprik) anesthesie
Duur operatie
30-45 minuten
Wondverzorging
Droog aseptisch verband
Immobilisatie
Bracing zal voorzien worden postoperatief
Kinesitherapie
Mogelijk korte immobilisatie postoperatief obv uitgebreidheid van letsel. Snel starten kinesitherapie, beperken van open keten oefeningen 1ste weken postoperatief. Steunname direct postoperatief toegestaan.
Thuisverpleging
nvt
Prikjes in de buik
nvt
Krukken
Steunname is toegestaan, krukken aangewezen voor 1ste dagen.
Wassen
Na verwijderen van hechtingen, 10 à 14 dagen postoperatief.
Stappen
Steunname is direct toegestaan. Krukken worden aangeraden 1ste dagen postoperatief.
Fietsen
Na 3 - 4 weken
Sporten
Geen explosieve sporten tot 2 - 3 maanden postoperatief
Autorijden
4 weken
Werkonbekwaam
2 - 4 weken, afhankelijk van het type werk.
Volledig herstel
2 - 3 maanden
Operatie: uitgebreide uitleg
Voor wie en wat wordt er gedaan?
Een operatieve behandeling zal enkel overwogen worden zo het conservatieve beleid gefaald heeft, en alle behandelingen (kinesitherapie, stretchings, infiltraties,shockwave,..) onvoldoende effect hebben gehad.
Het betreft een behandeling die voornamelijk in een jonge/actieve populatie wordt uitgevoerd.
De operatief heeft tot doel het 'zieke' deel van de pees te verwijderen, waar er geen herstel meer plaatsvindt. Door deze ingreep wordt een 'chronisch' letsel omgevormd naar een 'acuut' letsel, wat door het lichaam beter kan worden opgevangen en dus kan genezen.
Wat moet er gebeuren voor de ingreep?
Het betreft een electieve, gepland ingreep. Na bevestiging van een operatiedatum, dienen volgende stappen te worden ondernomen:
- Afname van preoperatieve onderzoeken
- Controle van de antistolling (zo inname van anticoagulatie)
- Preoperatieve vragenlijst ( allergie / medicatiefiche/voorgeschiedenis…)
Hoe verloopt de ingreep?
Het betreft een ingreep via daghospitalisatie.
Via een beperkte incisie over de voorzijde van de knie, ter hoogte van de pijnlijke zone in de pees, kan het 'zieke' peesweefsel verwijderd worden.
Beleid tijdens de hospitalisatie:
Het betreft een daghospitalisatie. Een korte opname tot de verdoving volledig is uitgewerkt. Maximale pijncontrole is noodzakelijk. Enkele tips worden voorzien door de kinesist(e) van de afdeling. Ontslag is meestal voorzien 3-4 uur na de ingreep.
Beleid na ontslag:
Pijnstilling alsook ijsapplicatie zijn noodzakelijk tijdens de 1ste dagen post-operatief.
Kinesitherapie dient snel hernomen te worden om de mobiliteit te herwinnen.
De hechtingen dienen te worden verwijderd 2 weken postoperatief door de huisarts.
Controle en opvolging:
1ste postoperatieve controle vindt plaats op 4 weken na de operatie. Hierbij wordt vooral de acute evolutie van de wonde alsook mobiliteit geëvalueerd.
Revalidatie:
Revalidatie vindt plaats via uw eigen kinesist. Op basis van het voorschrift dat wordt voorzien na de operatie kan deze van start gaan.
Initieel dient gewerkt te worden op herwinnen van de Range of Motion (ROM), waarbij de nadruk op het strekken ligt. Anti-inflammatoire kinesitherapie en mobilisaties van de knieschijf zijn hier ook noodzakelijk. Belangrijk is het strekken/kracht zetten tegen weerstand te vermijden de 1ste 4 - 6 weken postoperatief. Er is geen beperking om de knie te plooien.
Alle oefeningen dienen binnen de pijngrenzen plaats te vinden. Pijn is een indicatie van overbelasting, en dient steeds aan de kinesist te worden gemeld om de belasting van de oefeningen aan te passen.
Eventuele complicaties:
- Infectie
- Wondhelingsproblemen
- Ruptuur van de pees (bij acuut trauma/verkeerde oefeningen)
- Bloeding
- Flebitis/Diepe Veneuze Thrombose/Longembolie
- Recidief tendinopathie
Nog enkele tips:
- Geeft het conservatief beleid steeds een kans.
- Pijn is nooit goed tijdens/na kinesitherapie postoperatief. Mocht dit zich voordoen, is dit een indicatie van overbelasting, en worden de oefeningen beter aangepast.
